“"Η Ιερουσαλήμ" είναι ένα μεγάλο βιβλίο, που ανήκει στη μεγάλη δυτική λογοτεχνία. Ο Γκονσάλο Μ. Ταβάρες δεν έχει το δικαίωμα να γράφει τόσο καλά μόλις στα 35 του χρόνια: μου έρχεται να τον δείρω!"
Ζοζέ Σαραμάγκου
Ιερουσαλήμ
Γκονσάλο Μ. Ταβάρες
μετάφραση: Αθηνά Ψυλλιά
Καστανιώτης, 2012 180 σελ.
Τιμή 11,50 € από 12,78
-«Αν η φρίκη τείνει να μειώνεται, είναι σημάδι πως θα είμαστε ευτυχέστεροι μετά από εκατό γενιές, αν η φρίκη αυξάνεται, η ιστορία αυτή θα τελειώσει, αφού η τελική φρίκη δεν θα αφήσει τίποτα. Και τότε, πράγματι, θα μπορέσει να εμφανιστεί άλλη καλύτερη ιστορία, πιο ηθική. Οι δύο αυτές υποθέσεις μάς καθιστούν αισιόδοξους. Αν όμως η φρίκη είναι σταθερή, τότε λοιπόν δεν υπάρχει ελπίδα. Καμία. Όλα θα εξακολουθήσουν ως έχουν.»«όταν σου λένε "βασανιστήριο", δεν ξέρεις αν σε καλούν για να βασανίσεις ή να βασανιστείς».
-«Αν η φρίκη τείνει να μειώνεται, είναι σημάδι πως θα είμαστε ευτυχέστεροι μετά από εκατό γενιές, αν η φρίκη αυξάνεται, η ιστορία αυτή θα τελειώσει, αφού η τελική φρίκη δεν θα αφήσει τίποτα. Και τότε, πράγματι, θα μπορέσει να εμφανιστεί άλλη καλύτερη ιστορία, πιο ηθική. Οι δύο αυτές υποθέσεις μάς καθιστούν αισιόδοξους. Αν όμως η φρίκη είναι σταθερή, τότε λοιπόν δεν υπάρχει ελπίδα. Καμία. Όλα θα εξακολουθήσουν ως έχουν.»«όταν σου λένε "βασανιστήριο", δεν ξέρεις αν σε καλούν για να βασανίσεις ή να βασανιστείς».
-«Μια κραυγή διατρέχει αυτό το ολιγοσέλιδο, αλλά πολύ πυκνό μυθιστόρημα του Πορτογάλου συγγραφέα Γκονσάλο Ταβάρες. Μια κραυγή που ξεπηδά από την παραφροσύνη που διαπνέει τους ήρωες και τα γεγονότα. Στην «Ιερουσαλήμ» όλα συμβαίνουν μέσα σε λίγες ώρες, τις πρωινές κάποιας 29ης Μαΐου, σε μια αφιλόξενη πόλη που δεν κατονομάζεται. Σ΄ αυτόν τον ελάχιστο χρόνο διασταυρώνονται απροσδόκητα οι μοίρες πέντε προσώπων, τους χαρακτήρες και την ψυχοσύνθεση των οποίων με λίγα μεστά λόγια και με περισσή μαεστρία ο συγγραφέας σκιαγραφεί πότε σε πρώτο πρόσωπο και πότε σε τρίτο. Μέσα σε ένα εχθρικό περιβάλλον, καθένα απ΄ αυτά τα πρόσωπα αναζητά την επαφή, τη στήριξη, την κατανόηση.
Οι ήρωες του Ταβάρες ερωτεύονται, συγκρούονται ολέθρια μεταξύ τους, πονούν, αποκαλύπτουν τη βία που έκρυβαν μέσα τους, εκπροσωπούν το παράλογο, το απροσδόκητο, τη σκληρότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, μια απροσδιόριστη λογική, ίσως τη σκοτεινή πλευρά του πολιτισμού, τον θάνατο και τη ζωή.
Ο συγγραφέας εξετάζει «την κλινική κατάσταση της Ιστορίας», προσπαθεί να συλλάβει την έννοια της υγείας με τρόπο πολύ ευρύτερο: την ψυχική υγεία της ανθρωπότητας, της ίδιας της Ιστορίας. Και καταλήγει ότι αυτή χειροτερεύει μέρα με τη μέρα, αιώνα τον αιώνα. «Η ένταση της σχέσης φρίκης - χρόνου έχει αυξηθεί», συμπεραίνει. Υπάρχει κάθαρση; Το «Ιερουσαλήμ» είναι ένα σκληρό βιβλίο που συνταράσσει τον αναγνώστη για τις ιδέες του, αλλά και για την κοφτή, γεμάτη νόημα γραφή του, τον εσωτερικό ρυθμό του, η άψογη απόδοση του οποίου πιστώνεται στη μεταφράστρια.» ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
Ο συγγραφέας εξετάζει «την κλινική κατάσταση της Ιστορίας», προσπαθεί να συλλάβει την έννοια της υγείας με τρόπο πολύ ευρύτερο: την ψυχική υγεία της ανθρωπότητας, της ίδιας της Ιστορίας. Και καταλήγει ότι αυτή χειροτερεύει μέρα με τη μέρα, αιώνα τον αιώνα. «Η ένταση της σχέσης φρίκης - χρόνου έχει αυξηθεί», συμπεραίνει. Υπάρχει κάθαρση; Το «Ιερουσαλήμ» είναι ένα σκληρό βιβλίο που συνταράσσει τον αναγνώστη για τις ιδέες του, αλλά και για την κοφτή, γεμάτη νόημα γραφή του, τον εσωτερικό ρυθμό του, η άψογη απόδοση του οποίου πιστώνεται στη μεταφράστρια.» ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
Από τη θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία
Βάνας Πεφάνη “Ιερουσαλήμ Heaven”
Βάνας Πεφάνη “Ιερουσαλήμ Heaven”
Χαμάμ Βαλκάνια
Βλάντισλαβ Μπάγιατς
μετάφραση:Μαρία Κεσίνη
Κέδρος , 2011 398 σελ.
Κέδρος , 2011 398 σελ.
Μεχμέτ πασάς Σοκόλοβιτς, ο Μπάγιτσα από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη: ο αρχιστράτηγος που σκέφτεται στα τουρκικά και ονειρεύεται στα σερβικά.
Μιμάρ Σινάν, ο Ιωσήφ από την Καισάρεια: ούτε Τούρκος ούτε Έλληνας, ο μέγας αρχιτέκτονας..
Η ιστορία των Βαλκανίων ξετυλίγεται από τον δέκατο έκτο αιώνα στο σήμερα: επεκτατικοί πόλεμοι, εμφύλιες διαμάχες, το μεγαλείο της δημιουργίας, η βία της καταστροφής, η βαθιά πίστη και το τυφλό μίσος, η τραγωδία και η ομορφιά, ο ανθρώπινος δυϊσμός και η εναγώνια αναζήτηση της ταυτότητας.
.jpg)
Ήρωες επίσης δύο σύγχρονοι συγγραφείς. Ο Σέρβος Β. Μπ. [εμφανώς παιχνίδι του Μπάγιατς με το μυθιστορηματικό του προσωπείο] και ο Τούρκος συγγραφέας Ορχάν Παμούκ. Με κοινό σερβο-τουρκικό, δηλαδή, οθωμανικό, ιστορικό παρελθόν και οι δύο. -«Και το χαμάμ; Στις δύο πρώτες σελίδες, πριν την έναρξη του μυθιστορήματος, ο συγγραφέας επιχειρεί μια επικούρεια αντιμετώπιση του χαμάμ υπό τον τίτλο Το χαμάμ ή η δεξιοτεχνία της ύπαρξης. Υπό την επικούρεια λοιπόν έννοια το χαμάμ είναι μια μορφή απόλαυσης, τέρψης και χαλάρωσης σωματικής και ψυχικής, ένας γενικότερος εξαγνισμός και καθαρμός.
Ο Σουλειμάν ο μεγαλοπρεπής δεν ήθελε να απολαμβάνει μόνον αυτός τις χάρες και τις απολαύσεις του νερού στο προσωπικό του χαμάμ αλλά όλοι οι υπήκοοί του. Έδωσε λοιπόν εντολή στον αρχιτέκτονα Σινάν να σχεδιάσει και να ανεγείρει χαμάμ παντού. Ο αυτοκρατορικός χρηματοδότης ήταν ο Μέγας Βεζίρης Αχμέτ-Μπάγιτσα Σοκόλοβιτς που είχε στο μεταξύ αναπτύξει μια γερή φιλία με τον Σινάν. Έτσι τα χαμάμ, ένα μουσουλμανικο-χριστιανικό-τουρκικό-σερβικό-ελληνικό δημιούργημα συμβολίζουν τον στέρεο πολιτισμικό κρίκο των εθνοτήτων, των γλωσσών και των θρησκειών της άγνωστης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Να σημειώσω ότι Σοκόλοβιτς χρηματοδότης και Σινάν αρχιτέκτονας έσπειραν γεφύρια, βρύσες, υδραγωγεία κ.λπ. σε όλα τα Βαλκάνια. Το περίφημο γεφύρι του Δρίνου, στη συνεργασία των δύο ανδρών οφείλεται. Αυτός είναι ο κύριος κορμός του μυθιστορήματος του Μπάγιατς.
.jpg)
Και βέβαια σ ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα που σέβεται τον εαυτό του, δεν είναι δυνατόν να μην παρακολουθεί ο αναγνώστης πώς ό συγγραφέας του το στήνει, υπονομεύοντας έτσι και την υποτιθέμενη αληθοφάνειά του. Όταν το τελειώνεις δεν έχεις μόνον επιβεβαιώσει τη σχέση σου –ως Βαλκάνιος και δη Έλληνας- με τον Επίκουρο αλλά έχεις εισχωρήσει σ έναν κόσμο που σε κάνει να σκεφτείς και να αναρωτηθείς για πολλά.» Έλενα Χουζούρη
Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς
Αλέξανδρος Ίσαρης
Κίχλη , 2012 14 σελ.
Τιμή 2,00 € από 2,20
Α. Ίσαρης
-"Προς το βράδυ οι σκιές σφίγγονται γύρω από τα δέντρα που θροΐζουν τρυφερά και η ατμόσφαιρα γεμίζει ψιθύρους. Καθισμένος σε κάποιο πεζούλι, συλλογίζομαι τη ζωή που πέρασε. Τους ανθρώπους και τις θάλασσες που γνώρισα. Τις πληγές και τις ανθοφορίες που εναλλάσσονταν στο σώμα της ιστορίας μου. Τα νοσοκομεία που επισκέφθηκα. Τους έρωτες, τους χωρισμούς, τις ναυαγισμένες φιλίες. Τους κήπους των παιδικών μου χρόνων. Τις συναρπαστικές περιπέτειες στα στενά δωμάτια της Τέχνης. Τα ποιήματα, τα σχήματα, τα χρώματα, τις μουσικές. Τη μοναξιά μου σε μικρές και μεγάλες πολιτείες. Τη μοναξιά μου στην άκρη ενός βράχου, στην αίθουσα αναμονής κάποιου σταθμού, στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Τους φόβους που στοίχειωναν το κρεβάτι μου τις νύχτες. Τα καράβια που με πήγαιναν σε καινούργιες ερημιές. Τους βαρείς χειμώνες και τα καυτά καλοκαίρια..."
-Το "Προσκέφαλο με φύλλα λεμονιάς" γεννήθηκε από τη βαθιά βιωματική σχέση του συγγραφέα με το νησί της Τήνου. Πρόκειται για ένα αφήγημα που μιλάει για το θάνατο μέσα από την κατάφαση της ζωής, που μας προτρέπει, σύμφωνα με τη ρήση της Μαργκερίτ Γιουρσενάρ, "να περάσουμε στο θάνατο με τα μάτια ανοιχτά".
Α. Κιλεσόπουλος «Κόσμοι εν τω γεννάσθαι»
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 16/9-31/10/2013
Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 16/9-31/10/2013
Οι σειρήνες της Αλεξάνδρειας
Fransois Weerts
μετάφραση: Αριάδνη Μοσχονά
Πόλις , 2013 307 σελ.
Τιμή 13,50 € από 15,00
τηλ.κιν. 6957502380 τηλ.σταθ. 2310230590
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου