Βιβλιοπροτάσεις 3/6/2013, το βιβλιοπωλείο των εξαίρετων βιβλίων

Η πρόσφατη έκδοση του νέου βιβλίου του Πιερ Ασουλίν «Οι Βίοι του Ιώβ» μου θύμισαν το εξαιρετικό:

                                                            Ξενοδοχείο  Lutetia

                                                            PIERRE ASSOULINE
                                                                                 μυθιστόρημα
                                                  Μετάφραση:Σπύρος Παντελάκης
                                                      ΠΟΛΙΣ 2006  σελ. 434

                                                        Τιμή 20,20 ευρώ από 22,43                    
                                           

Το παρισινό ξενοδοχείο Lutetia, στην αριστερή όχθη του Σηκουάνα, μοιράζεται το πεπρωμένο της Γαλλίας τα κρίσιμα χρόνια από το 1938 έως το 1945, την άνοδο και την πτώση του Χίτλερ. Στους πολυτελείς του χώρους παρελαύνουν διαδοχικά εμιγκρέδες και αντιναζί συγγραφείς, πολιτικοί και καλλιτέχνες (όπως ο Τόμας Μαν, ο Βίλυ Μπραντ, ο Τζέιμς Τζόυς ,Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί, Ματίς Χάινριχ Μαν και ο Αλμπέρ Κοέν), έπειτα Γερμανοί αξιωματικοί των δυνάμεων κατοχής με στόχο την εξόντωση της Αντίστασης και, τέλος, οι εκπατρισμένοι που επιστρέφουν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Σε αυτό το συμβολικό πεδίο μάχης, όπου διαδραματίζονται πόλεμοι καλλιτεχνικοί, ερωτικοί, λογοτεχνικοί και στρατιωτικοί, ζει ο υπεύθυνος ασφαλείας του ξενοδοχείου και γίνεται μάρτυρας συγκλονιστικών γεγονότων. Αφηγείται την μεσοπολεμική περίοδο της Ευρώπης λίγο πριν βυθιστεί σε άλλον ένα παγκόσμιο πόλεμο, τα δύσκολα χρόνια της γερμανικής κατοχής σε ένα Παρίσι ηττημένο και ταπεινωμένο, την Απελευθέρωση και τη φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Δοκιμάζεται από τις συνθήκες που τον καλούν να υπερασπιστεί τις αρχές και την αξιοπρέπειά του, να καταφύγει σε μικρές ή μεγάλες διευθετήσεις με την συνείδηση του και βασανίζεται από το ερώτημα που διατρέχει όλο το μυθιστόρημα: "μέχρι που μπορεί να προχωρήσει κανείς χωρίς να προδώσει τη συνείδησή του;" 

Με ιστορική ακρίβεια και μυθιστορηματική πνοή ο Πιερ Ασουλίν αναβιώνει το θρύλο του μεγάλου ξενοδοχείου, και μαζί μια ολόκληρη εποχή, και θέτει τα ηθικά διλήμματα που γεννιούνται στις μεγάλες ιστορικές στιγμές.





Είναι πρόκληση οι «αστυνομικές» ιστορίες του μεγάλου Πορτογάλου ποιητή που έζησε  μια ζωή στα όρια της «ανυπαρξίας» και δεν δημοσίευσε παρά ένα μικρό μέρος του τεράστιου έργου του:

                                       




                                             FERNANTO PESSOA

H κλεμμένη περγαμηνή                                                    Υπόθεση Βάργκας
Μετάφραση:  Μαρία Παπαδήμα                                       Μετάφραση:Μαρία Παπαδήμα
ΝΕΦΕΛΗ 2012   σελ. 189                                                ΝΕΦΕΛΗ  2011  σελ. 207
Τιμή 13,20 ευρώ από 14,70                                             Τιμή 13,20 ευρώ από  14,70


  “Μία από τις ελάχιστες πνευματικές τέρψεις που απομένουν σε ό,τι πνευματικό απομένει ακόμα στην ανθρωπότητα είναι η ανάγνωση αστυνομικών μυθιστορημάτων. Ανάμεσα στο χρυσό και περιορισμένο αριθμό ευτυχισμένων ωρών που η ζωή μ' αφήνει να περνάω, μετράω σαν τις καλύτερες απ' όλες, εκείνες τις ώρες που η ανάγνωση του Κόναν Ντόυλ ή του Άρθουρ Μόρρισον νανουρίζει τη συνείδησή μου.

Ένα από τα βιβλία αυτών των συγγραφέων, ένα τσιγάρο των 45 σεντάβος το πακέτο, η ιδέα ενός φλιτζανιού καφέ -τριάδα αδιαίρετη που κλίνει για μένα την ευτυχία σε όλες τις πτώσεις-, σ' αυτό συνίσταται η ευτυχία μου. Μοιάζει λίγο για κάτι τόσο μεγάλο, είναι αλήθεια. Είναι γιατί ένα πλάσμα με πνευματικά και αισθητικά αισθήματα δεν μπορεί να επιθυμεί κάτι περισσότερο στο σημερινό ευρωπαϊκό περιβάλλον.”  Φερνάντο Πεσσόα

Με 72 ετερώνυμα, πέραν του πραγματικού του ονόματος, υπέγραψε το έργο του ο κορυφαίος,  πορτογάλος ποιητής, μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος.

 Εν ζωή ο Πεσόα (1888-1935) δημοσίευσε ελάχιστα κείμενα. Τα υπόλοιπα, ανάμεσά τους και 14 αστυνομικές ιστορίες τις φύλαξε στο περίφημο μπαούλο του, κληροδότημα προς τις κατοπινές γενιές

Κεντρική μορφή όλων των αστυνομικών του αινιγμάτων είναι ο γιατρός Αμπίλιο Κουαρέσμα, ο οποίος από ιστορία σε ιστορία μάς αποκαλύπτει επιμελώς τη μέθοδό του- εκείνη τη συλλογιστική μέθοδο που θα γινόταν ο θρίαμβος των σχολαστικών.

     Η «Κλεμμένη περγαμηνή» περιλαμβάνει τρία αστυνομικά διηγήματα . Εδώ, ο ιδιόρρυθμος ντετέκτιβ χρησιμοποιεί την περίφημη συλλογιστική του -στην οποία οφείλει άλλωστε τον τίτλο του αποκρυπτογράφου- για να επιλύσει τρεις γρίφους: μια κλοπή, μια αυτοκτονία και μια δολοφονία. Τρία αινίγματα που επιλύει με δεξιοτεχνία η αμίμητη επαγωγική λογική του πρωταγωνιστή του. Και όλα αυτά, από έναν συγγραφέα που ξέρει πώς να ανιχνεύει και να αναδεικνύει -με περισσή δεξιοτεχνία- τις ψυχολογικές προϋποθέσεις ενός εγκλήματος, όταν μάλιστα αυτές επισκιάζουν τα όποια πειστήρια, τα σκόρπια ίχνη και τις αδιόρατες αποδείξεις..

  

  Η Υπόθεση Βάργκας  δεν είναι ένα αστυνοµικό µυθιστόρηµα µε τη στενή έννοια του όρου. Είναι περισσότερο ένα στοχαστικό δοκίµιο για το πώς θα µπορούσαµε να διαβάζουµε τα αστυνοµικά µυθιστορήµατα εµβαθύνοντας περισσότερο στον ψυχισµό των χαρακτήρων τους. Είναι η ιστορία µιας δολοφονίας που εµφανίζεται σκόπιµα ως αυτοκτονία και µας υποδεικνύει το εξής: ο εντοπισµός του δολοφόνου ποτέ δεν ξεδιαλύνει απολύτως τα εσώτερα µυστήρια που τον οδήγησαν στην πράξη του. Τα σκοτεινά «γιατί» είναι αξεδιάλυτα.

Το «Πέδρο Πάραμο» θεωρήθηκε και θεωρείται όχι μόνο σταθμός στη μεξικάνικη και λατινοαμερικανική λογοτεχνία ως πρόδρομος του «μαγικού ρεαλισμού», έχοντας σαφώς επηρεάσει πολλούς συγγραφείς αυτού του είδους, όπως ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, ο Κάρλος Φουέντες, ο Οκτάβιο Πας, αλλά και ως ένα από τα λογοτεχνικά αριστουργήματα του 20ού αιώνα παγκοσμίως.

                                                                   Πέδρο Πάραμο
                                                   
                                                            Χουάν Ρούλφο
                                                         Μετάφραση: Έφη Γιαννοπούλου
                                                               Πατάκης  2005  σελ. 260
                                                                   Τιμή 12,80 από 14,27 ευρώ

«Ετούτο το χωριό είναι γεμάτο αντίλαλους. Μοιάζουνε σαν φυλακισμένοι στις ρωγμές των τοίχων ή κάτω απ' τις πέτρες. Σαν περπατάς, νιώθεις ότι ακολουθούν τα βήματά σου. Ακούς τριξίματα. Γέλια. Γέλια τόσο παλιά πια, σαν κουρασμένα να γελάνε. Φωνές λιωμένες ήδη απ' τη χρήση. Όλα αυτά ακούς. Σκέφτομαι πως θα 'ρθεί μια μέρα που θα σβήσουνε αυτοί οι ήχοι».

Ένας γιος αναζητά τον άγνωστο πατέρα του, τηρώντας την υπόσχεση που έδωσε στην ετοιμοθάνατη μητέρα του· έτσι ξεκινά το "Πέδρο Πάραμο" και η σύγχρονη τηλεμάχεια του Χουάν Πρεσιάδο, η επιστροφή του στην εδεμική Κομάλα των μητρικών αναμνήσεων, που έχει όμως μετατραπεί σε κόλαση εξαιτίας της πατρικής καταστροφικής μανίας.  H Κομάλα του Χουάν Ρούλφο είναι ένας τόπος δίχως χρόνο, ένας τόπος όπου παρελθόν και μέλλον, πραγματικό και φαντασιακό, ζωή και θάνατος γίνονται ένα.

«Το «Πέδρο Πάραμο» «παίζει» σε διάφορα επίπεδα: στην (ομηρική) κάθοδο του ήρωα στον Αδη, στην (ταξική) σύγκρουση ανάμεσα στους τσιφλικάδες ενός απαρχαιωμένου φεουδαρχικού συστήματος και των εξαθλιωμένων οικονομικά, ηθικά και ψυχολογικά κολίγων. Στην έμφυλη καταπίεση, δεδομένου ότι οι τσιφλικάδες - καταπατητές της γης βιάζουν και νέμονται παράλληλα και τις γυναίκες της.»  Ε.Γιαννακάκη

«Πώς σκέφτονται οι εικόνες πώς μετατρέπονται σε λόγο; για να τι τον κίνησε και / πού έφτασε να δεις... πώς και ανοίξανε τι γίνανε οι τρύπες της ψυχής / ψυχή στο τοπίο των ρημάτων ο νους ψάχνει. οιωνίσματα και αινίγματα η / εξέλιξη της παραλίας και η κληρονομιά των ερειπίων...»

Νίκος Αργυρόπουλος   «Με τα μάτια του Juan Rulfo»

                                 

                                                           Ελλάδος Ελάσσων Ιστορία 

                                   Μια ουμανιστική ματιά στην ταραγμένη ιστορία των Ελλήνων

                                                                Pedro  Olalla

                                                     Μετάφραση: Αλίκη Βασώνη
                                                     Παπαζήσης  2012  σελ. 430
                                                     Τιμή  17,30 ευρώ από 19,17

«Δεν είναι εύκολο να γράψει κανείς Ιστορία: συχνά, ό,τι θεωρούσαμε αληθές παραπαίει και ραγίζει μόλις διεισδύσουμε λίγο βαθύτερα σε αυτό. Σε ό,τι αφορά τούτο το βιβλίο, όσα εξιστορούνται εδώ έχουν συμβεί. Και αν όχι ακριβώς με αυτό τον τρόπο, τουλάχιστον είναι βέβαιο ότι επηρέασαν τη μετέπειτα Ιστορία σαν να είχαν γίνει έτσι, και είναι κι αυτός ένας ακόμη τρόπος για να συμβαίνουν τα πράγματα». Πέδρο Ολάγια

Η "Ελλάδος Ελάσσων Ιστορία" αντλεί πληροφορίες από τις ιστορικές πηγές για να διατυπώσει με λογοτεχνικό τρόπο μια συλλογή από ανθρώπινες χειρονομίες: αποφάσεις, μαρτυρίες, δείγματα συμπεριφοράς, πρόσωπα και γεγονότα από τη "δεύτερη γραμμή" της ιστορίας, που φωτίζουν συγκινητικά τη διαμόρφωση και την επιβίωση της ουμανιστικής στάσης από την Αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Σημερινές εικόνες από διάφορες γωνιές της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Συρίας, της Αιγύπτου, της Δυτικής Ευρώπης ή της μακρινής Μεσοποταμίας, μας φέρουν κοντά σε στιγμές της ζωής περισσότερων από εκατό ιστορικών προσώπων στις οποίες αποδεικνύεται η μεγαλοφροσύνη, η χαμέρπεια ή η ασυνέπειά τους. Ο Αριστοτέλης στο Νυμφαίο της Μίεζας, ο Πολύβιος στο πλοίο προς την εξορία, η Δάμαρις στον Άρειο Πάγο, η Αθηναΐς στις πύλες των Ιεροσολύμων, ο Μεθόδιος στη Μοραβία, ο Ιμπν Κούρα στο μακρινό Χαράν, ο Πλήθων στην επιστροφή του στον Μυστρά, ο Μοντέν στη βιβλιοθήκη του στο Περιγκόρ, ο Εβλιά Τσελεπή στην Ακρόπολη των Αθηνών, ο Λοχαγός Ληκ στα βουνά της Αρκαδίας, ο Ντελακρουά στο ατελιέ του στο Παρίσι...

«Ο Pedro Olalla στοχεύει στο να «ψυχολογήσει» την κάθε εποχή μέσα από μια μικρής κλίμακας καθημερινότητα, που έχει το χάρισμα ωστόσο να αναδεικνύει το ουσιώδες – εκείνο το ιστορικό πεπραγμένο που διαφεύγει την προσοχή. Έτσι έχουμε μια κομματιαστή αφήγηση ιστορικών λεπτομερειών που αναδεικνύουν τη γνώση μας για την εποχή. Η αφήγηση της μικρής κλίμακας χαρίζει βαθύτητα στην αίσθηση ενός γεγονότος, ενός προσώπου, μιας εποχής, ενός συμπεράσματος. Έτσι έχουμε ένα εντυπωσιακά αποσπασματικό μωσαϊκό μιας ιστορικής διαδρομής από τις λεπτομέρειες ενός λαού.» Ξ.ΜΠΡΟΥΤΖΑΚΗΣ

«Ετούτο το χωριό είναι γεμάτο αντίλαλους. Μοιάζουνε σαν φυλακισμένοι στις ρωγμές των τοίχων ή κάτω απ' τις πέτρες. Σαν περπατάς, νιώθεις ότι ακολουθούν τα βήματά σου. Ακούς τριξίματα. Γέλια. Γέλια τόσο παλιά πια, σαν κουρασμένα να γελάνε. Φωνές λιωμένες ήδη απ' τη χρήση. Όλα αυτά ακούς. Σκέφτομαι πως θα 'ρθεί μια μέρα που θα σβήσουνε αυτοί οι ήχοι»

.

Ένας γιος αναζητά τον άγνωστο πατέρα του, τηρώντας την υπόσχεση που έδωσε στην ετοιμοθάνατη μητέρα του· έτσι ξεκινά το "Πέδρο Πάραμο" και η σύγχρονη τηλεμάχεια του Χουάν Πρεσιάδο, η επιστροφή του στην εδεμική Κομάλα των μητρικών αναμνήσεων, που έχει όμως μετατραπεί σε κόλαση εξαιτίας της πατρικής καταστροφικής μανίας.  H Κομάλα του Χουάν Ρούλφο είναι ένας τόπος δίχως χρόνο, ένας τόπος όπου παρελθόν και μέλλον, πραγματικό και φαντασιακό, ζωή και θάνατος γίνονται ένα.

«Το «Πέδρο Πάραμο» «παίζει» σε διάφορα επίπεδα: στην (ομηρική) κάθοδο του ήρωα στον Αδη, στην (ταξική) σύγκρουση ανάμεσα στους τσιφλικάδες ενός απαρχαιωμένου φεουδαρχικού συστήματος και των εξαθλιωμένων οικονομικά, ηθικά και ψυχολογικά κολίγων. Στην έμφυλη καταπίεση, δεδομένου ότι οι τσιφλικάδες - καταπατητές της γης βιάζουν και νέμονται παράλληλα και τις γυναίκες της.»  Ε.Γιαννακάκη

«Πώς σκέφτονται οι εικόνες πώς μετατρέπονται σε λόγο; για να τι τον κίνησε και / πού έφτασε να δεις... πώς και ανοίξανε τι γίνανε οι τρύπες της ψυχής / ψυχή στο τοπίο των ρημάτων ο νους ψάχνει. οιωνίσματα και αινίγματα η / εξέλιξη της παραλίας και η κληρονομιά των ερειπίων...» Νίκος Αργυρόπουλος «Με τα μάτια του Juan Rulfo»

                                                
                                                       
                                         Επικοινωνία:
                                         Τ.    2310230590
                                         Κ.    6957502380
                                         E-mail.   books.iordanis@gmail.com